Het gebeurt met enige regelmaat. Je presenteert voorstellen in de pitch. Je krijgt het account niet, maar ziet later in de nieuwe uitingen van de adverteerder wel jouw ideeën (en soms meer) terug. Wat kun je daartegen doen.

Recent kreeg ik de uitkomst van zo’n pitch voorgelegd. Er was geen twijfel mogelijk. De nieuwe uitingen van de klant waren duidelijk gebaseerd op de voorstellen van het bureau, dat het account niet had gekregen.

Dat voelt dus niet fijn. Er is echter weinig tegen te doen, want er rust geen auteursrecht op ideeën. Auteursrecht rust uitsluitend op het uiteindelijke werk. Dat betekent wel op de commercial maar niet op het script. Wel op de advertentie maar niet op de schets.

Leiden marketing

Het ontwerpbureau Same-D had een soortgelijke of mogelijk zelfs nog vervelender ervaring. De eigenaar had als vrijwilliger voor ‘Leiden marketing’ al in 2008 een voorstel met iconen ontwikkeld. In 2012 had hij dat nog weer verder uitgewerkt, maar er werd niet echt iets mee gedaan.

Toen de gemeente Leiden eindelijk in 2014 besloot serieus iets aan de promotie van de stad te gaan doen, realiseerde men zich dat de opdracht niet zonder meer aan Same-D gegeven mocht worden. Gunnen mag niet. Dus moet er worden aanbesteed.

Aan de pitch neemt naast Same-D o.a. ook KesselsKramer deel. En KK wint met mooie icoon-voorstellen.

De eigenaar van Same-D vindt dat niet leuk en claimt auteursrechtinbreuk dan wel een onrechtmatige daad omdat sprake zou zijn van slaafs nabootsing.

Rechtbank Den Haag

Het idee of de keuze om te werken met iconen geniet geen auteursrechtelijke bescherming. Van inbreuk kan pas sprake zijn als het werk een concrete vorm heeft gekregen. En de iconen van KK wijken in voldoende mate af van die van Same-D, zodat geen sprake is van inbreuk op auteursrecht. Noch is sprake van slaafse nabootsing, oordeelt de rechter. Allereerst staat namelijk niet vast dat het werk van Same-D als uitgangspunt is genomen, zodat ook geen inbreuk op de persoonlijkheidsrechten van de maker kan zijn gepleegd. Ten overvloede voegt de rechter hier nog aan toe dat ook als dat wel het geval zou zijn geweest er nog steeds niets aan de hand zou zijn, omdat de ontwerpen in meer dan voldoende mate van elkaar verschillen.

Het is meer dan boeiend het vonnis te lezen. En dat vooral ook vanwege de voorgeschiedenis van de pitch.

Non Disclosure Agreement (NDA)

In de Same-D zaak lijken geen makkelijke oplossingen voorhanden. Er is al een denkrichting met iconen en die is bovendien openbaar. Anders is het wanneer in een pitch een bureau aantoonbaar met een compleet andere denkrichting komt dan andere deelnemers of dan logisch uit de briefing voortvloeit. Dan zou een brede Non Disclosure Agreement de oplossing kunnen zijn.

Ook dan echter blijven er mitsen en maren. Allereerst moet het bewijs van ontlening geleverd kunnen worden. En misschien nog wel belangrijker. Welke opdrachtgever is bereid een NDA te tekenen. En dat zeker in tijden dat sommige opdrachtgevers meteen alle rechten op alle voorstellen in de pitch voor zich opeisen.