En weer is er discussie of de gelijkenis te ver gaat of er wel voldoende afstand wordt bewaard, dan wel sprake is van plagiaat. Dit keer gaat het om de Vodafone TVC  (Twinkle twinkle little star). De muziek onder het begin van de commercial zou ontleend zijn aan het nummer Home van Dotan. In de pers lees ik zelfs dat gevraagd is om iets gelijkends te maken.

Met grote regelmaat ontvang je als reclamejurist concepten met de vraag of het wel of niet zou mogen. Het moet ergens op lijken, maar niemand zit te wachten op een claim, dus …. vraag het aan de sterren.

Soundalike

Feitelijk hebben we het in de Vodafone Twinkle Star zaak over soundalike.

Op het punt van soundalike was in de pers recent uitgebreid aandacht voor de forse boete van ruim $7miljoen die in Amerika een jury toekende aan de erven van Marvin Gaye, omdat het nummer ‘Blurred Lines’ van Robin Thicke inbreuk zou maken op de auteursrechten op  het nummer ‘Got to give it up’ van Gaye.

Uit de reclamepraktijk kennen we een paar mooie uitspraken uit het verleden.

De mooiste en meest gelijkende zaak is zonder twijfel die waar bureau DDB eind jaren 80 vorige eeuw voor een commercial van het frisdrank merk Taksi geïnformeerd had naar de kosten voor gebruik van het nummer ‘I wanna be loved by you’. Toen de platenmaatschappij teveel vroeg, gaf DDB de componist D.A. Bakker de opdracht een lied in de zelfde sfeer te componeren.

De Plagiaatcommissie van Stemra meende zowel de muziek als de stem van Marilyn Monroe te herkennen, die het nummer in 1959 had opgenomen. Het bureau beriep zich er echter met succes op dat men zich had gebaseerd op de oorspronkelijke uitvoering uit 1928.

Andere voorbeelden zijn de heer Dröge die vond dat Vrumona zijn stem had gekaapt, nadat hij een te hoog honorarium had geëist. De rechter vond het timbre van Dröge echter onvoldoende onderscheidend en de verschillen  voldoende om de klacht af te wijzen. Koningin Beatrix had meer succes tegen Monsterboard, die haar stem gebruikte in een radiocommercial. Maar daarvoor ben je ook koningin.

Lookalike

Ook op het gebied van lookalikes zijn er vele voorbeelden uit de reclamepraktijk.

Zo was Rineke Dijkstra volgens het Parool van 26 april 2000 woest wegens gebruik van haar ‘stijl’ in een billboard uiting voor Fanta. Gebruikte Yellow Bear een lookalike van Katja Schuurman, die op dat moment in de campagne voor de Gouden Gids een hoofdrol speelde. De rechter zag er de humor niet van in en veroordeelde Yellow Bear. En haalde Sylvia Millecam bakzeil bij de rechter vanwege een vermeende lookalike in een Escom advertentie. Maar deze laatste uitspraak is fel bekritiseerd, want als je een model inhuurt dat erg op een BN-er lijkt, doe je dat met reden en zou het model daar met succes tegen in actie moeten kunnen komen. Maar dat was in het geval van Dröge feitelijk niet anders.

Een veelbesproken lookalike-plagiaat tot slot, was recent de kwestie rondom de foto van Jean-Marie Dedecker. Van deze foto van Katrijn van Giel had de schilder Luc Tuymans het schilderwerk ‘A Belgian politician’, gemaakt. Toen Van Giel het werk recent in een catalogus tegenkwam zonder verwijzing naar haar als maker van het oorspronkelijk werk, diende zij een claim in. Deze werd door de rechter gehonoreerd, maar er is hoger beroep ingesteld.

Al deze voorbeelden maken duidelijk dat de mooiste bloemen aan de afgrond groeien en waar de sterren het felst schijnen. Laat je echter niet verblinden en zorg ervoor dat je de risico’s goed kunt inschatten.