Deze week was Apple in het nieuws vanwege de presentatie van de vernieuwde iPhone en iPad.
Het bericht van de aanstaande aanpassing van de Apple operating software, waardoor de bouw van Ad Blocker Apps voor diezelfde iPhone en iPad eenvoudig wordt, kreeg pas echt de aandacht. Zelfs het NOS Journaal van 10 september maakte er een item van.
Menig adverteerder krabt zich dan ook zorgelijk achter de oren. Dat alleen al is veelzeggend. Consumenten zijn weliswaar meestal niet positief over reclame, maar het gebruik van ad block software heeft met 200 miljoen actieve gebruikers wereldwijd tot op heden geen echt grote vlucht genomen. Nu echter ook Apple de Ad block software voor mobiele applicaties alle ruimte gaat bieden, wordt een omslag verwacht.
In reactie laten mediaspecialisten weten dat deze ontwikkeling marketeers een uitgelezen kans biedt om te zorgen voor grotere relevantie. Maar met name digitale uitgevers en andere die hun digitale (media) activiteiten (deels) financieren met reclame zien donkere wolken samenpakken boven hun business model.
Christian van Thillo van de Persgroep mocht in dat zelfde nieuwsbulletin vertellen welke ramp dit voor zijn producten en met name voor het noodzakelijke rendement van zijn bedrijf tot gevolg zal hebben.
Iedere ondernemer, die heeft ingezet op Big Data ligt nu dubbel onder vuur. Privacy als het gaat om de verzameling van de data en Ad Blocking software bij het uitnutten van die data.
Of ligt juist daar de oplossing als het gaat om grotere relevantie van de commerciële boodschap enerzijds en minder clutter van digitale media-exploitanten anderzijds? Of is de reclametrein met zijn opdringerig gedrag in de digitale wereld daarvoor al te ver doorgereden en is dat station intussen gepasseerd?
Maar als dat zo is dan wordt de schade die de Ad Blockers potentieel aanrichten zo omvangrijk dat er zeker ook gekeken zal worden naar mogelijkheden voor juridische actie.
Dan kom je al snel terecht bij rechtspraak over apparaten die nog niet eens zolang geleden op de markt werden gebracht en waarmee muziek (audio) en later beeld en geluid (video) opgenomen kon worden. Met beroep op copyright heeft men in die jaren geprobeerd deze opname apparaten van de markt te weren, maar zonder succes.
Vanwege de voortschrijdende commercialisatie werden de videorecorders later mede gebruikt om commercials te skippen. Het programma werd opgenomen op tape inclusief programma onderbrekende reclameblokken en later bekeken, waarbij de reclame versneld werd doorgespoeld. Begin deze eeuw zijn met dank aan de voortschrijdende techniek hard disc players op de markt gebracht die automatisch de TVC’s uit filterden.
Ook over deze apparaten is in de VS geprocedeerd, maar vooralsnog zonder succes. Dat biedt weinig hoop voor het aanpakken van de Ad Blockers, alhoewel misschien wel helpt dat deze maar een doel hebben, terwijl dat bij de audio- en videorecorders anders lag.
Die overweging hanteerde de rechter eveneens bij software die file sharing mogelijk maakte. Omdat daarmee niet alleen muziek en film gedeeld konden worden, maar ook andere digitale informatie, werd die software niet verboden.
Deze claims hingen allemaal samen met inbreuk op auteursrecht.
Een andere ingang zou kunnen zijn de bezoeker niet alleen cookies te laten accepteren, maar tevens te laten verklaren geen gebruik te zullen maken van Ad Block software. Bij niet nakoming van deze afspraak is dan sprake van een wanprestatie. De massaliteit van internetgebruik maakt het echter onmogelijk hier vervolgens serieus follow up aan te geven. Degene die echter met software wanprestatie uitlokt kan vanwege onrechtmatige daad worden aangesproken. Er kan dan ook en beter gedacht worden aan een claim uit onrechtmatige daad. Dat zeker in alle gevallen dat van die software het enige doel is. En daarbij wordt de juridische positie van de exploitant nog versterkt door het feit dat zijn productaanbod (informatie én reclame) gewijzigd wordt met inkomensschade als gevolg.
De Ad Blocker kan dus eigenlijk niet zomaar, maar het zal zeker niet eenvoudig zijn via juridische weg een verbod te krijgen. Nog los van steeds weer nieuwe technologische ontwikkelingen die ervoor zullen zorgen dat een rechterlijke uitspraak niet zomaar ook geldt voor nieuwe technologie. De muziek- en filmwereld weten hier alles van.
De beste optie ligt daarom in de uitdaging voor adverteerders en hun creatieve adviseurs en makers om werk te creëren dat de consument voor geen geld wil missen.